ประวัติโรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา   ในพระสังฆราชูปถัมภ์
โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา   ในพระสังฆราชูปถัมภ์ เป็นโรงเรียนมัธยมศึกษา
สังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ ตั้งอยู่เลขที่ 92 หมู่ 3
ตำบลศาลายา อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม รหัสไปรษณีย์ 73170
ประกาศจัดตั้งเมื่อวันที่ 26 มีนาคม พ.ศ. 2522 แรกเริ่มใช้ชื่อว่า “โรงเรียนบวรนิเวศพิทยา”
ต่อมาเมื่อวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ.2524 กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศเปลี่ยนชื่อเป็น
โรงเรียนบวรนิเวศศาลายา นับตั้งแต่ ประกาศจัดตั้งโรงเรียนมาจนถึง พ.ศ. 2525
โรงเรียนก็ยังไม่ได้เปิดรับนักเรียนเนื่องจากมีปัญหาที่ดินจะก่อสร้างโรงเรียน

 
    ต่อมาวันที่ 16 เมษายน พ.ศ. 2525 รัฐบาลได้กำหนดให้เป็นปีเฉลิมฉลองกรุงรัตนโกสินทร์
ครบรอบ  200 ปี และได้กำหนดให้โรงเรียนแห่งนี้เป็นอนุสรณ์ในการสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์
ด้วยโรงเรียนหนึ่งจึงได้เปลี่ยนชื่อโรงเรียน ว่า“โรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา ”
และได้เปิดรับนักเรียนใน ระดับมัธยมศึกษาแบบสหศึกษา ซึ่งกรมสามัญศึกษา ได้แต่งตั้งให้
 นายอนันต์   คงถาวร ผู้ช่วยผู้อำนวยการโรงเรียนวัดบวรนิเวศ มารักษาการในตำแหน่งครูใหญ่
ซึ่งในระยะแรก ได้อาศัยโรงเรียนวัดสาลวันเป็นสถานที่เรียนชั่วคราวพร้อมกันนี้
ได้รับงบประมาณก่อสร้าง อาคารเรียนแบบพิเศษเป็นแบบรัตนโกสินทร์สมโภช 4 ชั้น 20 ห้องเรียน
จำนวน 1 หลัง ในปีการศึกษาแรกมีนักเรียนระดับมัธยมศึกษาปีที่ 1 จำนวน 4 ห้องเรียน
นักเรียน 137 คน ครู-อาจารย์ 11 คน สำหรับการบริหารราชการนั้นให้ขึ้นตรงต่อกรมสามัญศึกษา
(ต่อมาวันที่ 20 กรกฎาคม 2525 กระทรวงได้สั่งให้การบริหารราชการขึ้นตรงต่อจังหวัดนครปฐม)
ในปีการศึกษา 2526 โรงเรียนได้รับนักเรียนเพิ่มขึ้นเป็น 9 ห้องเรียน จำนวนนักเรียน 335 คน
ครู – อาจารย์ 17 แต่ยังอาศัยอาคารเรียนของโรงเรียนวัดสาลวันเช่นเดิมอยู่
 
           ในปีการศึกษา 2527 อาคารเรียนแห่งใหม่ได้สร้างเสร็จจึงได้ย้ายมาเรียน ณ โรงเรียนปัจจุบันนี้
ซึ่งเป็นที่ดินของวัดบวรนิเวศวิหาร มีเนื้อที่ 82 ไร่ 1 งาน 65 ตารางวา หลังจากที่ได้ย้ายมาอยู่ในที่แห่งใหม่นี้
จำนวนนักเรียน ครู – อาจารย์ ได้เพิ่มขึ้นทุกๆปี โรงเรียนได้ขยายชั้นเรียนปีละ 1 ชั้น จนกระทั่งถึงมัธยม
ศึกษาปีที่ 6 สำหรับชื่อปัจจุบันที่เป็นทางการคือโรงเรียนรัตนโกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา
ในพระสังฆราชูปถัมภ์ เนื่องด้วยทางโรงเรียนได้ทูลเชิญ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช
สกลมหาสังฆปริณายก เป็นองค์อุปถัมภ์และมีหนังสือตอบรับจากสำนักงานเลขานุการ สมเด็จพระสังฆราช
วัดบวรนิเวศ เมื่อวันที่ 22 ตุลาคม 2534 ว่าพระองค์ทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์ ต่อมาวันที่ 17 เมษายน พ.ศ.2535
กระทรวงศึกษาธิการได้ประกาศให้โรงเรียนรัตนดกสินทร์สมโภชบวรนิเวศศาลายา ในพระสังฆราชูปถัมภ์เป็น
โรงเรียนสังกัดส่วนกลางพิเศษ โดยสังกัดกลุ่มที่ 9 กรมสามัญศึกษา และในปีการศึกษา 2543
กรมสามัญศึกษาสั่งให้ยุบโรงเรียนในสังกัดส่วนกลางกลุ่มที่ 9 ทั้งหมดลง โดยให้ขึ้นตรงกับจังหวัด
ที่โรงเรียนตั้งอยู่ ในปีการศึกษา 2546 โรงเรียนได้รับการคัดเลือกจากกระทรวงศึกษาธิการตามโครงการ
" หนึ่งอำเภอ หนึ่งโรงเรียนในฝัน " ให้เป็นโรงเรียนในฝันของอำเภอพุทธมณฑล และปีการศึกษา 2549
โรงเรียนได้รับการยกย่องให้เป็น" โรงเรียนที่ได้รับความนิยมสูง " จากกระทรวงศึกษาธิการ และเป็น
โรงเรียนมาตรฐานสากล ปีการศึกษา 2552
         ในปัจจุบัน มี นางสาวอิสรีย์ เนียมเกาะเพ็ชร ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการโรงเรียน มีจำนวนนักเรียน

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1 ถึง ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 จำนวน 2,089 คน ผู้บริหารจำนวน 5 คน
ครู จำนวน 90 คน ครูต่างชาติ 4 คน ลูกจ้างประจำ จำนวน 2 คน ลูกจ้างชั่วคราว จำนวน 8 คน เจ้าหน้าที่ธุรการ 3 คน
รวมทั้งสิ้น จำนวน 113 คน